تأثیرات تلفن همراه بر مغز کودک
در دهه‌های اخیر، گسترش استفاده از تلفن‌های هوشمند در میان کودکان به یکی از دغدغه‌های مهم والدین و متخصصان علوم اعصاب تبدیل شده است. مغز کودک تا حدود سن ۲۵ سالگی در حال رشد و شکل‌گیری است و به‌ویژه در سال‌های ابتدایی زندگی، به محرک‌های محیطی واکنش‌پذیری بالایی دارد. از این رو، مواجهه‌ی زودهنگام و مکرر با صفحات تلفن همراه می‌تواند تغییراتی در ساختار و عملکرد مغز ایجاد کند.
نخستین تأثیر قابل‌توجه، کاهش تمرکز و حافظه‌ی فعال است. پژوهش‌های عصب‌شناختی نشان داده‌اند که استفاده‌ی طولانی‌مدت از تلفن همراه، به‌ویژه در قالب بازی‌ها و شبکه‌های اجتماعی، با فعال‌سازی مکرر سیستم پاداش مغز (دوپامین) همراه است. این امر باعث می‌شود کودکان تمایل کمتری به انجام فعالیت‌های ذهنی پایدار و بدون تحریک فوری داشته باشند. در نتیجه، مهارت‌هایی نظیر تمرکز، برنامه‌ریزی و حل مسئله تضعیف می‌شود.
از سوی دیگر، تأثیرات احساسی و اجتماعی نیز قابل توجه است. کودکانی که ساعات زیادی را صرف تعامل با صفحه‌نمایش می‌کنند، فرصت کمتری برای تجربه‌ی تعاملات چهره‌به‌چهره دارند؛ در نتیجه، رشد مهارت‌های همدلی، زبان بدن و درک احساسات دیگران ممکن است دچار تأخیر شود. علاوه بر این، مواجهه‌ی مداوم با محتوای پرتحرک یا خشن، حساسیت هیجانی مغز را افزایش داده و احتمال بروز اضطراب و تحریک‌پذیری را بالا می‌برد.
در بعد فیزیولوژیکی نیز، قرارگیری در معرض نور آبی صفحه‌نمایش موجب اختلال در ترشح ملاتونین و در نتیجه، بر هم خوردن چرخه‌ی خواب می‌شود؛ عاملی که خود مستقیماً بر حافظه، یادگیری و رشد مغزی اثر منفی دارد.
سخن پایانی
در مجموع، اگرچه تلفن همراه می‌تواند ابزاری آموزشی و ارتباطی سودمند باشد، اما استفاده‌ی بی‌ضابطه از آن در سنین پایین، با خطراتی جدی برای رشد شناختی، هیجانی و اجتماعی کودکان همراه است. تنظیم زمان استفاده، نظارت محتوایی و جایگزینی فعالیت‌های واقعی و خلاقانه با تجربه‌های مجازی، از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از این آسیب‌ها به شمار می‌رود.
خواندن مقاله زیر به شما پیشنهاد می‌شود:
بدون دیدگاه